- De prijzen voor gas zijn op groothandelsmarkten sinds de inval van Rusland in Oekraïne bijna verdubbeld.
- Ook de prijzen van elektriciteit stijgen hard op groothandelsmarkten.
- De gevolgen hiervan voor Nederlandse consumenten zullen vertraagd merkbaar worden.
- Lees ook: Energierekening: zo groot zijn de prijsverschillen tussen aanbieders van gas en stroom bij start van 2022 – vergelijken loont meer dan ooit
Een uitsluiting van het internationale betalingssysteem SWIFT. Bevriezen van tegoeden. Het stopzetten van gaspijpleiding Nord Stream-2. De Europese sancties als reactie op de Russische invasie van Oekraïne zijn eenduidig en ongekend zwaar.
Uiteraard zijn de sancties erop gericht het regime rondom de Russische president Vladimir Poetin en zijn economie te raken, maar ook Nederlanders merken de gevolgen van deze sancties.
Volgens economen van ABN AMRO zien we dat vooral terug in de gasprijzen. Tussen de 15 en de 20 procent van het gas dat we in Nederland gebruiken, komt uit Rusland. Dit is veel lager dan het Europese gemiddelde, maar zorgt nog wel voor een zodanige afhankelijkheid dat de gasprijzen fors toenemen.
Op de groothandelsmarkt zijn prijzen voor maandcontracten van gas zo goed als verdubbeld sinds Rusland Oekraïne binnenviel. Ook de prijzen van elektriciteit zijn flink gestegen op groothandelsmarkten.
Huishoudens gaan dit vooral merken als een nieuw energiecontract moet worden afgesloten. Per huishouden ligt dit, naast de energieconsumptie ook aan het type contract dat deze huishoudens hebben: wie een variabel contract heeft, dat slechts twee keer per jaar wordt aangepast (doorgaans in januari en juli) merkt de invloed van de meest recente prijsstijgingen pas over een paar maanden.
Voor Nederlanders met contracten voor stroom en gas waarbij de prijzen 1 jaar of langer vast staan hangt het er natuurlijk af wanneer je contract afloopt.
De stijging van gas- en stroomprijzen wordt zodoende uitgesmeerd over meerdere maanden en zodoende betalen huishoudens in Nederland momenteel “slechts” twintig procent meer voor gas dan vorig jaar. Sommige huishoudens betalen vanwege de milde winter zelfs minder.
Maar de stijgende energieprijzen hebben wel een neveneffect: ze dragen eraan bij dat het gemiddelde prijspeil bij stijgt, ofwel de inflatie.
Hoewel premier Mark Rutte ervoor heeft gewaarschuwd dat de oorlog in Oekraïne een “enorme dreun voor de koopkracht” kan betekenen, schrijven de analisten van ABN AMRO woensdag dat de directe effecten op de koopkracht in Nederland op dit moment meevallen.
Op den duur zullen de hogere energieprijzen inderdaad ook de koopkracht schaden. Maar het zal een geleidelijk proces zal zijn. Dat laat uiteraard onverlet dat energieprijzen stijgen. Dat die stijging doorwerkt op de energierekening en in bijvoorbeeld de voedselprijzen, is duidelijk.